Hình ảnh quen thuộc mà chúng ta thường thấy trong những tấm ảnh chụp Sài Gòn ngày xưa là những con đường có hàng cây rợp mát, những thấp thoáng áo dài tung bay, và đặc biệt là từng dòng xe nối đuôi nhau trên phố phường nhộn nhịp.
Từ trước năm 1954, người Pháp đã mang đến Việt Nam những dòng xe nổi tiếng thế giới của các hãng Citroen, Renault, Peugeot. Sau đó, đường phố Sài Gòn bắt có rất nhiều loại xe nhập vào từ Mỹ, Anh, Đức, Nhật… mà phần đông là các loại xe Mỹ, bên cạnh xe Pháp đã rất phổ biến trước đó.
Trong loạt bài này, mời các bạn xem lại những hình ảnh xưa, với phần giới thiệu từng dòng xe đã từng phổ biến trên đường phố Sài Gòn phồn hoa trước năm 1975.
Bên trái hình là một chiếc “Trắc xông” huyền thoại, bên phải là chiếc xe quân sự đang ở trước quảng trường chợ Bến Thành trước năm 1975.
Siêu xe Citroen Traction Avant (người Việt gọi là Trắc xông) có vẻ đẹp cuốn hút toát ra từ đường nét thiết kế thân xe. Điểm nổi bật nhất của dòng xe hạng sang này chính là phong cách thiết kế mang đậm nét cổ điển lãng mạn với những đường cong duyên dáng mềm mại, vì vậy dòng xe này được ví như “Nữ Hoàng Thiên Nga”.
–
–
–
–
Bên trên là một chiếc Citroën DS19. Dòng xe DS của hãng Citroën của Pháp từ thập niên 1950 được xem là tổng hợp của những gì hiện đại và tinh túy nhất của xe ô tô, được tạp chí Classic & Sports Car vinh danh là chiếc xe đẹp nhất mọi thời đại.
DS phát âm là DAY-ess, là cách chơi chữ của người Pháp, có nghĩa là “nữ thần”. Dòng xe DS có thiết kế hiện đại hoàn toàn khác biệt với các dòng xe khác, trông giống như một chiếc thủy phi cơ đến từ tương lai như trong các phim viễn tưởng.
Ở hình bên trên có 2 chiếc xe là niềm ao ước của nhiều đại gia Sài Gòn xưa. Chiếc bên trái là dòng xe Austin Westminster, một chiếc xe sedan cỡ lớn được hãng xe hơi Austin của Anh bán từ năm 1954. Dòng Westminster được sản xuất với tên gọi A90, A95, A99, A105 và A110. Trong hình này là một chiếc A105 được sản xuất trước năm 1968.
Chiếc màu đen bên phải là Peugeot 403. Cùng với 404, dòng xe của hãng xe danh tiếng Pháp này có thiết kế sang trọng và thanh lịch. Peugeot 403 được ra mắt năm 1955, từng là mẫu xe đầu tiên trên thế giới được trang bị ly hợp quạt điện tử.
–
–
–
Xe màu trắng trong 2 hình bên trên là Peugeot 203, chiếc siêu xe của hãng xe Pháp được giới thiệu lần đầu tại Triển lãm Paris Motor Show năm 1947 và được sản xuất từ giữa năm 1948 – 1960 và đã có mặt tại Sài Gòn những năm 1950. Toàn bộ xe được thiết kế từ các đường cong mềm mại nhưng không làm cho nó trông mềm yếu mà ngược lại bộc lộ vẻ tròn trịa, cơ bắp và sang trọng. 2 tấm hình này được chụp tại Chợ Bà Chiểu, đoạn Bạch Đằng – Chi Lăng – Lê Quang Định.
Sau đây là những chiếc xe có nguồn gốc từ Mỹ được nhập cảng vào Sài Gòn cách đây hơn nửa thế kỷ.
Từ sau hiệp định Geneve, Mỹ thay thế Pháp gây ảnh hưởng ở miền Nam, cùng với đó thì các loại xe Mỹ xuất hiện trên đường phố Sài Gòn ngày càng nhiều. Theo tác giả Mai Tran, các xe Mỹ thường được sản xuất từ ba công ty lớn nhất thời bây giờ, đó là hãng General Motors (GM) với các nhãn hiệu lừng danh: Chevrolet (Chevy), Buick, GMC, Cadillac, Pontiac, GTO, Oldsmobile. Hãng Ford với nhãn hiệu Fairlane, Falcon, Rebel, Mercury, Edsel, Thunderbird… Hãng Chrysler có Plymouth, Belvedere, Baracuda, Jeep, Dodge, De Soto…
Thập niên 1960, dọc đường Nguyễn Huệ thường được gọi là Bến Xe Hoa, là những loại xe Hoa Kỳ thường có vây đuôi dài (tail fins), thường được mướn để làm xe đám cưới có trang trí treo hoa. Hình dưới đây là một dãy “xe đuôi dài” của hãng Chrysler và Chevrolet, gồm có Plymouth Fury Star 1958, Dodge Kingsway Delux 1958, Chevrolet Bel Air 1959.
–
–
–
–
Xe màu đen là Chevrolet Bel Air 1965. Hình chụp Saigon năm 1966 trên đường Công Lý, gần Ngã tư Yên Đổ – Công Lý (nay là Lý Chính Thắng – NKKN). Hình của Donald MacKinnon